David, nhìn này.
Từ đằng xa ông gọi, giọng ông phát ra từ phương Bắc. Họa ra một kiểu ý niệm mường tượng xa xôi, từa tựa thế, kéo nhận thức lơ lửng trên những chạc cây của gã trở lại. Nắng không gay gắt lắm nhưng tiết trời đã dần ấm hơn, và nếu để ý sẽ thấy những bông hoa đương độ nở. Bây giờ đang là tháng tư, tháng tư của Kansas. Gì thế hả chú? Gã thốt lên.
Nấm chim trĩ đấy. Ông trỏ. Gã nheo mắt, theo hướng tay ông nhìn vào một thân cây đã chết, ở đó mọc đùm lên những tai nấm vàng nâu tròn trịa, chừng những 6 insơ. Ừ thì nấm chim trĩ thật. Ta hy vọng có thể tìm thấy nấm bụng dê cơ, nhưng thế này thì cũng tuyệt vời rồi. Nói rồi Logan chỉ đạo gã ra nhặt nấm, còn ông thì tiếp tục rê gậy đi về phía trước. Cái túi ban đầu trống không treo bên hông gã bắt đầu trĩu nhẹ xuống vì trọng lượng. Gã vỗ lên mũ nấm như ông từng dạy, vừa lia con dao, vừa quan sát Logan xem ông đang đi về hướng nào.
Logan đi, gã thấy ông cuốc bộ phăm phăm, nhưng từng bước đều có quy luật riêng của nó, tránh ra khỏi những mảng hoa huyết dụ lơ thơ một màu trắng ngần. Gã ngẫm ngợi. Họ đang đi tìm nấm bụng dê. Từ sáng tới giờ gần trưa mãi cũng chẳng vớ được tới một cây, vậy mà ở ông vẫn hiện ra được cung cách thư thái lạ lùng cứ như đã bỏ quên mục tiêu chính tại cái xó xỉnh nào rồi. Đương sự trong suy nghĩ của David với cây cỏ chẳng có vẻ gì là liên quan đến nhau, mà trông ra lại hòa hợp lạ. Chuyện thiên nhiên hoa cỏ, lắm lúc gã trộm nghĩ hẳn ông phải thuộc về khu rừng này, cái kiểu dáng dấp thần gác rừng ấy. Dạo chơi ở đây thôi cũng làm ông trông như đang trở về nhà.
Cơ mà nếu ta đi tìm nấm bụng dê nhưng không mang về được nấm bụng dê, thì chẳng phải phí công vô ích sao?
Gã nghĩ vậy, lại thuyết phục mình thôi đừng nghĩ nữa. Logan là Logan. Với mọi cái ý định chẳng bao giờ có thể đoán trước được của ông, thì cứ tìm tòi tự hỏi mãi chỉ tổ mệt thân mình. Nhưng mà gã cứ vô thức thế. Đúng là khổ. Ở ông thiếu đi sự rõ ràng rành rọt, biến ông thành một loại tồn tại cứ làm người ta phải ngó nghiêng tìm kiếm điều gì. Người ta khó mà đọc vị được ông nên đâm ra tò mò. Đời này không ai thoát được cái thói xấu ấy, David cũng chẳng phải ngoại lệ. Và chuyện là nếu gã mà không để bụng về ông suốt như thế thì có khi gã cũng không yêu ông tới vậy. Tò mò hại chết mèo. Có khi hại chết cả người, làm gã lăn quay ra trong tình tình ái ái.
Nấm bụng dê thì khác gì nấm chim trĩ chú nhỉ? Trừ chuyện hình dáng ra.
Gã dò hỏi. Cho có chuyện để nói mà thôi.
Logan không trả lời ngay. Đầu tiên là ông hừm ra tiếng, một dạng thức của ông để thông báo với người đặt nghi vấn là ông đã nghe thấy rồi. Sau vài ba giây, chính xác là bảy giây, đúng là gã có đếm, ông đáp lời gã bằng một câu hỏi trở lại, nấm bụng dê với nấm chim trĩ ư? Và công thức chính xác đây, gã phải xác nhận lại điều gã đã nói với ông. Vâng, nấm bụng dê với nấm chim trĩ ấy ạ.
Ông gật gù, đưa mắt về phía những mảng sáng nhàn nhạt phía xa. Sau đó thì ông đáp, nhưng chưa vào vấn đề ngay. Ông bảo gã nhìn đằng kia có gì? Gã nương theo hướng mắt ông chiếu tới, thấy một triền dốc thoai thoải rậm xanh phủ kín. Gã trả lời rằng chốn ấy toàn cây là cây, vẫn chưa đoán được ý đồ thật sự. Trong chưa đầy một phút, từ câu hỏi nhạt nhẽo vẩn vơ, ông đã biến nó thành một bài toán hóc búa, một đoạn hội thoại mang tính huyền học. Gã bị hỏi ngược, và lại khiến gã tự hỏi luôn, đằng xa kia có gì?
Tất nhiên là ông lắc đầu, tất nhiên là đằng xa kia không chỉ là toàn cây là cây.
Logan đi trước một đoạn, không quên ra hiệu cho David đồng hành. Gã ngoan ngoãn tiến lên, bắt kịp ông, sau đó cả hai cùng thả chậm tốc độ. Vừa đi ông vừa giảng giải. Cậu biết không, nấm bụng dê ngon và hiếm, nhưng chỉ là do vòng đời của nó ngắn ngủi chứ không có gì đặc biệt. Riêng nấm chim trĩ, nó là nấm hoại sinh.
Nấm gì cơ?
Nấm hoại sinh. Logan lặp lại. Cậu làm tôi nhớ tới tụi học sinh cấp hai của tôi quá.
David đảo mắt, giả vờ không hiểu Logan đang ví von trình độ học vấn của gã chỉ ngang học sinh trung học. Nhưng mà đáng đấy chứ, gã bắt được ngay trọng tâm điều gã muốn, ngày xưa chú từng đi dạy hả?
Một thời gian. Trước khi tôi đi lính.
Tới đây thì ông ngừng. Cuộc đời trước khi ông đi lính là thế nào thì gã không biết, nhưng ông không nói gì nữa đồng nghĩa với việc gã cũng sẽ không được phép biết thêm gì. Bụng dạ gã nhấp nhô như sóng, trào lên một nỗi xôn xao. Thú thật thì David thường có những cái mong cầu tí ti, điều mà gã biết nhưng giấu, và Logan cũng biết nhưng chẳng bao giờ thấy ông để tâm. Về chuyện nếu ông đủ tin để san sẻ cho gã những rơi vãi của quá khứ. Mọi cái. Kể cả chỉ là chuyện vụn vặt thì gã cũng sẽ rất vui lòng mà gom lấy. Mà thường thì không. Hầu hết là không. Ông như người đứng sau cổng trời, nơi gã trông thấy nhưng lại không chạm vào được. Trước Logan, gã chẳng hơn gì kẻ tị nạn vượt dặm trùng khơi đến xứ sở hoài nghi, hấp hối trong những ân huệ tùy thời sẽ biến mất.
Nhịp bước của Logan chậm lại khi họ tiến tới trước một thân cây nằm rạp. Là cây du đấy. Thế là gã biết đó là một cây du. Hóa ra đây là cái ông đã chỉ. Trổ ra từ trên những vết nứt là tai nấm lốm đốm, không quá to nhưng đẹp đẽ. Ông cúi xuống, ngón tay gõ nhẹ trước khi dứt nó khỏi vật chủ. Thường thì nấm hoại sinh nắm giữ vai trò như một khâu quan trọng trong chu trình chuyển hóa vật chất, giọng ông có một cái gì đó đầm ấm và mê hoặc, lôi kéo gã vào những bật mí của ông. Ví như nấm chim trĩ mọc trên những thân cây mục nát, cây du, cây cơm cháy, hoặc đã chết, hoặc sắp chết, xâm nhập và phân hủy, đưa hữu cơ về dạng vô cơ, trả tất cả lại cho đất mẹ.
Trên một cuộc hành trình, điều may mắn nhất cậu gặp được sẽ là một cây nấm hoại sinh. Cậu sẽ được chiêm ngưỡng một phần của cái minh chứng chu trình tự nhiên vẫn diễn ra tuần tự.
Điều may mắn nhất. Gã lặp lại. Không nhất thiết phải là nấm bụng dê nhỉ?
Ông cười, ừ, không nhất thiết phải là nấm bụng dê. Nên việc gì phải vội chứ?
Logan đặt cây nấm ra trước mũi, hít một hơi, rồi đưa lại cho gã. David ghìm lại con tim nhiễu loạn tới căng tức, đón lấy như đón một bông hoa, ủy mị quá đỗi. Chuyện là gã đâu có để ý tới nấm hay mọi sự liên quan tới nó, về nấm trắng nấm đen, có độc hay không độc, chuyện quả thể sinh ra vào xuân hay thu. Chẳng bao giờ quan tâm. Gã có thể dành cả ngày nằm dưới gầm xe với cờ lê cùng ốc vít bu lông rải rác còn hơn là chủ động đi vào rừng loanh quanh như ruồi mất đầu. Nhưng cớ sự gã lại quan tâm tới điều ông nói, điều ông làm, ông kể, điều ông rải rác ra cho gã nhặt nhạnh. Gã chợt nghĩ, như một cây nấm, chẳng quý hiếm nhưng lại có khả năng đặc biệt, ông chỉ đơn giản là xâm nhập và phân hủy mọi tỉnh táo của gã, rồi đưa tất cả vật của quy về một khối mà thôi.
Những ngón tay của Logan cọ nhẹ vào lòng bàn tay gã rồi rời đi. Ông lại bước về phía trước.
Thế là đột nhiên gã nghĩ, đúng là việc gì phải vội chứ. Về chuyện ông có kể hay không, về chuyện gã có biết, về chuyện tình yêu hay những phát sinh của nó. Tất cả đều không phải vội.
Họ còn nhiều thời gian. Họ còn có cả nhiều mùa xuân nữa để đợi chờ.
Kết thúc.